Profesor Jan Dorosz Laureatem Nagrody Ministra Edukacji i Nauki

W sobotę 19 lutego odbyła się uroczysta Gala z okazji Dnia Nauki Polskiej z udziałem Ministra Edukacji i Nauki. Podczas uroczystości została ogłoszona lista laureatów Nagród Ministra Edukacji i Nauki w pięciu kategoriach: za całokształt dorobku, znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej, wdrożeniowej i organizacyjnej. Ogłoszono także listę laureatów Nagród Prezesa Rady Ministrów za wyróżnione rozprawy doktorskie i habilitacyjne oraz działalność naukową.

W kategorii za całokształt dorobku wśród 22 laureatów nagród indywidualnych uhonorowany został prof. dr hab. inż. Jan Dorosz, wieloletni pracownik Wydziału Elektrycznego PB w Katedrze Fotoniki Elektroniki i Techniki Świetlnej.

Prof. dr hab. inż. Jan Dorosz jest wybitnym naukowcem oraz uznanym autorytetem wśród uczonych zajmujących się techniką światłowodową. Ponad pięćdziesięcioletnia działalność naukowa i dydaktyczna Profesora Jana Dorosza jest wszechstronna, bogata i owocna.

W swojej pracy naukowej Profesor koncentruje się na technologii szkieł optycznych, w tym metodach wytwarzania szkieł i technikach formowania światłowodów, doborze domieszek w celu uzyskania materiałów aktywnych, o nietypowych właściwościach oraz wytwarzaniu i zastosowaniu światłowodów specjalnych. Pierwsze osiągnięcia w tym obszarze uzyskał w połowie lat 70-tych XX wieku. Opracował wówczas i wykonał jedną z pierwszych w Polsce wyciągarek światłowodów. W 1982 r. na Politechnice Białostockiej, jako jednym z pierwszych miejsc na świecie, opracował metodę hybrydową DC (ang.double crucible) i RiT (ang.rod-in-tube) wytwarzania jednomodowych i wielomodowych światłowodów wielordzeniowych o rdzeniach bliźniaczych i heterogenicznych, dwu-, cztero-i wielokrotnych o układzie cylindrycznym sprzężonym i nie sprzężonym.

Kolejne prace w zakresie technologii światłowodów rozwijał w ramach tworzonego zespołu badawczego, którego był twórcą. Realizowane prace stały się podstawą opracowania nowych metod kształtowania właściwości luminescencyjnych materiałów optycznych wykorzystywanych na potrzeby współczesnej fotoniki światłowodowej. Działania, których inicjatorem i kierownikiem był Profesor Jan Dorosz przyczyniły się do powstania unikalnego Laboratorium Światłowodów Specjalnych, laboratorium badawczego funkcjonującego w Politechnice Białostockiej. Profesor Jan Dorosz nawiązał współpracę naukową z wieloma europejskimi ośrodkami naukowymi m.in. Istituto di Fotonicae Nanotecnologie IFN-CNR w Trydencie (Włochy). Utworzone laboratorium, wokół którego zgromadził swoich wychowanków-znakomitych i uznanych specjalistów-oraz realizowany program badawczy, stanowią fundament rozwoju nowych technologii optoelektronicznych w Politechnice Białostockiej. Realizowane prace badawcze są innowacyjne w skali europejskiej, dotyczą m.in.wytwarzania światłowodów aktywnych,które mogą być wykorzystywane do budowy elementów urządzeń optoelektronicznych.

Profesor Jan Dorosz posiada bogate doświadczenie i znaczące osiągnięcia w zakresie organizacji i kierowania badaniami oraz wdrażania uzyskanych wyników pracy. Na szczególne podkreślenie zasługują osiągnięcia związane z zastosowaniem opracowanych rozwiązań technicznych.Profesor Jan Dorosz jest autorem oraz współautorem konstrukcji, m.in.zestawów światłowodowych do diagnostyki i mikrochirurgii oka; światłowodów odpornych na wysokie temperatury opracowanych do zastosowania na linii technologicznej montażu układów scalonych; zestawów światłowodowych do oświetlania przestrzeni zagrożonych wybuchem; konstrukcji czujników zbliżenia, barwy, położenia do zastosowań w robotyce; automatycznego paralaktycznego dalmierza laserowego; światłowodowego miernika luminancji otoczenia pracy wzrokowej; światłowodowego skanera liniowego. Opracowane rozwiązania techniczne znalazły zastosowanie w różnych dziedzinach.

W uznaniu osiągnięć związanych z pracami nad wytwarzaniem i zastosowaniem światłowodów oraz wdrażaniem nowych rozwiązań w ich produkcji, Profesor Jan Dorosz został wyróżniony licznymi nagrodami przez stowarzyszenia i organizacje branżowe, m.in.: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Naczelną Organizację Techniczną, Polską Sekcję Międzynarodowego Stowarzyszenia Optoelektroników. Profesor stworzył szkołę naukową w zakresie techniki światłowodów specjalnych. Wyniki prac prowadzone pod kierunkiem Profesora oraz przy Jego życzliwych konsultacjach, stały się podstawą uzyskania stopnia doktora przez pięciu członków zespołu badawczego, a w dalszym przebiegu kariery czterech doktorów habilitowanych. Są oni współpracownikami i godnymi kontynuatorami prac Profesora w zakresie światłowodów.

Dorobek naukowy Profesora Jana Dorosza jest imponujący, w ujęciu ilościowym, ale przede wszystkim w sensie jakościowym. Profesor Jan Dorosz jest autorem lub współautorem ponad 110 publikacji, które ukazały się w znaczących wydawnictwach o zasięgu międzynarodowym, indeksowanych w bazie Web of Science oraz ponad 100 publikacji na konferencjach naukowych (załącznik nr 1). Obraz aktywności naukowej Profesora uzupełnia autorstwo i współautorstwo 9 patentów z zakresu techniki światłowodowej, opracowanie wielu recenzji rozpraw doktorskich, habilitacyjnych oraz wniosków profesorskich.

Prace Profesora Jana Dorosza stanowią inspirację dla wielu naukowców do podejmowania nowych badań naukowych w ośrodkach naukowych zarówno w kraju, jak i za granicą. Posiada ogromny dorobek dydaktyczny z zakresu kształcenia studentów i młodej kadry naukowej. Był promotorem ponad 120 prac dyplomowych, zaś w uznaniu dla Jego umiejętności dydaktycznych został nagrodzony przez studentów Politechniki Białostockiej tytułem Belfra Roku(2009 r.). Profesor odznacza się niezwykłą życzliwością oraz otwartością na problemy młodych pracowników nauki. Zawsze służył i służy radą oraz pomocą w rozwiązywaniu problemów.

W latach 2012–2016 Profesor pełnił funkcję Prorektora do spraw Nauki Politechniki Białostockiej. Był także ekspertem Polskiej Komisji Akredytacyjnej dla kierunku elektronika oraz recenzentem Centralnej Komisji ds.Stopni i Tytułów.

Składamy serdeczne gratulacje oraz życzymy kolejnych sukcesów!

Dzień Nauki Polskiej to święto obchodzone w nieprzypadkowym dniu – 19 lutego przypada rocznica urodzin jednego z najważniejszych polskich naukowców – Mikołaja Kopernika. To przede wszystkim doskonała okazja do przypominania o wybitnych osiągnięciach polskich naukowców, których badania, odkrycia, czy wynalazki zmieniały na przełomie wieków życie ludzi na całym świecie.W tym dniu w sposób szczególny Ministerstwo Edukacji i Nauki odznacza osoby zaangażowane w działalność naukową i akademicką.

Przebieg uroczystości można obejrzeć w relacji filmowej Gala Nauki Polskiej 2022