Katedra Fotoniki, Elektroniki i Techniki Świetlnej

Rola wybranego obserwatora CIE w określaniu jakości oświetlenia ogólnego

11.2022 09

mgr inż. maciej Listowski, KFEITŚ

Obostrzenia Komisji Europejskiej obligują do wycofania świetlówek do 2023 roku z nowopowstających/modernizowanych instalacji oświetleniowych. Z tego powodu wymagane jest wybranie zamienników, które nie doprowadzą do pogorszenia jakości w instalacjach oświetleniowych. Należy mieć jednak na uwadze, że kierowanie się w doborze zamienników tylko wartościami temperatury barwowej najbliższej (CCT) oraz wskaźnika oddawania barw Ra może prowadzić do zauważalnych różnic w jakości barwnej światła instalacji przed i po dokonanej modernizacji. Najlepiej przedstawiają to badania zawarte w artykule „User acceptance studies for LED office lighting: Lamp spectrum, spatial brightness and illuminance”, w którym autorzy przedstawili porównanie akceptacji dla oświetlenia biurowego bazującego na świetlówkach oraz LEDach. Badanie wykonane zostało na grupie 40 osób, a wyniki wskazały, że najmniej preferowane było pomieszczenie biurowe oświetlone świetlówkami w porównaniu z pomieszczeniem oświetlonym diodami LED o temperaturze barwowej najbliższej 4000 K. Autorzy stwierdzili, że możliwe jest zrealizowanie prostego widma LED, które byłoby lepsze niż świetlówki w oświetleniu biurowym. Każdy rozkład widmowy można przedstawić na diagramie kolorymetrycznym jako punkt chromatyczności. To jeden z kluczowych parametrów charakteryzujących źródła światła, którego użycie pozwoliłoby na uzyskanie idealnych zamienników. Przyjęto, że jego wartość wyznaczana jest, dla 2° standardowego obserwatora kolorymetrycznego, w układzie (x,y) CIE 1931. Jednakże sama Komisja Oświetleniowa CIE wskazuje także innych niż 2° standardowych obserwatorów kolorymetrycznych tj. obserwatora CIE 1964 – 10° CMFs oraz CIE 2015 – 10f° CMFs.

Podczas seminarium, dla trzech typowych użytkowanych źródeł światła źródeł FL zostanie przedstawiona analiza sposobu dokonania doboru zamiennika LEDowego w oparciu o dwa sposoby. W pierwszym sposobie sprawdzono, czy dobór zamienników oparty tylko na temperaturze barwowej najbliższej (CCT), wskaźniku oddawania barw Ra oraz parametrze Duv pozwala na dobór idealnych zamienników. Przy wyborze komercyjnie dostępnych zamienników LEDowych, uwzględniono znaczącą ilość dostępnych komercyjnie źródeł, a wyniki wskazały, że sposób ten nie zawsze pozwala na wybranie idealnych zamienników. Dlatego też, aby móc spełnić oczekiwania jakościowe stawiane dla zamiennika uwzględniono w badaniach też drugi sposób doboru zamienników LEDowych źródeł FL. Skupił się on na analizie wyników badań dla autorsko opracowanych rozkładów widmowych zamienników w oparciu o model RGB/RGBA. Punkty chromatyczności dobranych zamienników źródeł FL dla 2° standardowego obserwatora kolorymetrycznego mimo, różnych rozkładów widmowych uzyskały jednakowy punkt na diagramie kolorymetrycznym CIE1931 (x,y), co pozwala stwierdzić, że są one metamerami. Jednakże w badaniach został również uwzględniony 10° obserwator, który uwzględnia zdecydowanie większą ilość receptorów ludzkiego oka czułych na promieniowanie, w zakresie fali krótkiej, co przekłada się dokładniejszą interpretację widma źródła światła. Tym samym pozwala na rozróżnienie metamerów.


× W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych.
Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej.
Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności
Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
Akceptuję Politykę prywatności i wykorzystania plików cookies w serwisie.